Έμφαση στο “εδώ και τώρα”
Στην ψυχοθεραπεία Gestalt, η έμφαση επικεντρώνεται στο παρόν. Στο πως βιώνω τη ζωή μου τώρα στο σήμερα, στον τόπο που στέκομαι. Το παρελθόν και το μέλλον δεν σημαίνει ότι παραγκωνίζονται. Τουναντίον, θα δούμε μαζί πως αυτά βιώνονται και διαμορφώνουν το “τώρα” μου και πως αυτό με τη σειρά του διαμορφώνει το παρελθόν και το μέλλον μου.
Ολιστική προσέγγιση
Η ψυχοθεραπεία Gestalt αντιμετωπίζει το άτομο ως μια ολοκληρωμένη οντότητα. Δεν είμαστε απλώς οι σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας και οι συμπεριφορές μας ούτε το άθροισμα όλων των παραπάνω. Η σύνθεση όλων των μερών μας, δημιουργεί μια ποιοτικά διαφορετική υπόσταση που λέγεται άνθρωπος. Σε αυτό το επίπεδο είναι που παρεμβαίνει η θεραπεία Gestalt. Φανταστείτε ένα κέικ.
Οι περισσότερες θεραπείες μπορεί να προτάσσουν ένα υλικό του κέικ ως το βασικότερο έναντι των υπολοίπων. Η CBT μπορεί να θεωρεί το αυγό (σκέψεις) και η Ψυχανάλυση το γάλα (ασυνείδητο). Η ψυχοθεραπεία Gestalt θεωρεί πως είναι το κέικ (άνθρωπος ως όλον). Αυτό δεν σημαίνει ότι η μία θεραπεία είναι ορθότερη της άλλης. Πράγματι, τι κέικ θα κάναμε χωρίς αυγά και χωρίς γάλα; Κι επίσης, τι θα κάναμε χωρίς κέικ! Ας αναλογιστούμε αντίστοιχα, τι θα συμβεί αν ξεχάσουμε ότι είμαστε πάνω απ’ όλα κι άνθρωποι.
Επίγνωση και ανάληψη ευθύνης
Θα προσέξετε κατά τη διάρκεια των συνεδριών, ότι δίνεται μεγάλη έμφαση στο “πως”. Πως είμαι τώρα; Πως νιώθω; Πως είναι το σώμα μου; Το “πως” δεν ερωτάται τυχαία. Συχνά παραγκωνίζεται και το ξεχνάμε εις βάρος μιας άλλης λεξούλας, του “γιατί” που αναλύεται παρακάτω. Συχνά, το πρόβλημα ξεκινάει απλώς και μόνο επειδή δεν έχουμε μάθει να στεκόμαστε για λίγο στο “είναι” μας.
Η επίγνωση προϋποθέτει στάση. Συχνά, πολλοί φορτώνουμε το πρόγραμμά μας έτσι ώστε λίγο επίτηδες και λίγο κατ’ ανάγκη, να μην έχουμε χρόνο για επίγνωση. “Γεμίζω το πρόγραμμά μου για να μην σκέφτομαι, αλλά όταν πάω για ύπνο, έρχονται όλα και με πνίγουν” είναι κάτι που ακούμε συχνά στη θεραπεία.
Μη-κριτική στάση
Στην ψυχοθεραπεία Gestalt σπάνια ρωτάμε γιατί. Το πρόβλημα με τα γιατί όπως συχνά λέμε είναι ότι στο καθένα χωράνε μύρια επειδή. Τα μόνα γιατί που διερευνώνται είναι τα γιατί που θέτει το θεραπευόμενο άτομο. Δεν κρίνουμε τις επιλογές κανενός, ούτε προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε ή να δικαιολογήσουμε. Προσπαθούμε όμως να βοηθήσουμε το άτομο να νοηματοδοτήσει την εμπειρία του. Για να γίνει αυτό, ποτέ δεν κρίνουμε. Απλώς ακούμε ενεργά και με σεβασμό.
Έμφαση στη σχέση
Όπως όλες στις θεραπείες, η θεραπευτική σχέση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την επιτυχία κάθε θεραπείας. Αν δεν εδραιωθεί ένα κλίμα ισοτιμίας κι ανθρώπινης ζεστασιάς με εμπιστοσύνη και αποδοχή, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για ψυχοθεραπεία. Στην Gestalt ωστόσο, η θεραπευτική σχέση αντιμετωπίζεται κι ως ένα μοντέλο για τις ανθρώπινες σχέσεις έξω στον κόσμο. Σημασία δεν έχει μόνο το υποκειμενικό μου βίωμα αλλά και η έννοια της δι-υποκειμενικότητας.
Είμαστε κοινωνικά όντα που ζούμε σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Η επαφή και η επίγνωση με τον εαυτό μας είναι τόσο σημαντική όσο και η επαφή με τους άλλους και το περιβάλλον. Ως μια ολιστική προσέγγιση, στην έννοια άνθρωπος η Gestalt δίνει έμφαση στο “μαζί” και στο “εμείς” που αν και δημιουργείται από τη σύνθεση του “εγώ” και άλλων “εσύ”, έχει ποιοτικά διαφορετική υπόσταση.
Δημιουργικός πειραματισμός
Η ψυχοθεραπεία Gestalt, ενθαρρύνει τον πειραματισμό με νέους τρόπους αλληλεπίδρασης και συλλογιστικής μέσα σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον. Αυτό βοηθάει στην επίγνωση με το να αποκτήσουν τα θεραπευόμενα άτομα νέους ορίζοντες αντίληψης και τρόπους θέασης των πραγμάτων ώστε τελικά να αρθεί το αδιέξοδο στα προβλήματα που φέρουν στην θεραπεία.